Επέμβαση καταρράκτη και ενδοφακοί

Παραδοσιακά, η επέμβαση καταρράκτη στοχεύει στην αφαίρεση του θολωμένου (καταρρακτικού) φυσικού φακού του ματιού και την αντικατάστασή του με έναν τεχνητό ενδοφακό. Τα τελευταία χρόνια, οι διαρκώς εξελισσόμενες τεχνικές αφαίρεσης του καταρράκτη και οι βελτιώσεις στην τεχνολογία των τεχνητών ενδοφακών έχουν φέρει επανάσταση στη χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης. Έτσι, πλέον η επέμβαση αφαίρεσης του φακού στοχεύει, είτε μαζί με τη θεραπεία του καταρράκτη, ή και αποκλειστικά, στην αντιμετώπιση διαθλαστικών προβλημάτων των ασθενών (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό, πρεσβυωπία).

Η χρήση ενδοφακών άρχισε από τη δεκαετία του 1980. Πριν εφαρμοστεί η χρήση τους, το μάτι έμενε άφακο, γεγονός που καθιστούσε τον ασθενή πολύ υψηλό υπερμέτρωπα (πρόκληση 10-12 βαθμών υπερμετρωπίας). Σαν επακόλουθο, ο ασθενής ήταν πλέον μόνιμα εξαρτημένος από ογκώδη και βαριά γυαλιά οράσεως, με προβλήματα στην αντίληψη του χώρου, των αποστάσεων και του μεγέθους των αντικειμένων.

Σήμερα πλέον υπάρχει ποικιλία «έξυπνων» ενδοφακών που εξατομικεύονται στις ανάγκες κάθε ασθενή. Κλασική επιλογή είναι οι μονοεστιακοί ασφαιρικοί ενδοφακοί, με τους οποίους επιτυγχάνεται ευκρινής μακρινή όραση, τόσο σε συνθήκες κανονικού όσο και χαμηλού φωτισμού (πχ στη νυχτερινή οδήγηση). Άλλος τύπος τεχνητών φακών είναι οι τορικοί ενδοφακοί, που απευθύνονται σε μάτια με αστιγματισμό, απαλλάσσοντας και αυτοί τον ασθενή από τη χρήση γυαλιών οράσεως.

Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενών που επιθυμούν παράλληλα λύση και του προβλήματος της πρεσβυωπίας τους, ένα σύγχρονο όπλο στη φαρέτρα των οφθαλμιάτρων αποτελούν οι πολυεστιακοί ενδοφακοί. Με αυτούς εξασφαλίζεται βέλτιστη οπτική οξύτητα στις κοντινές, μεσαίες και μακρινές αποστάσεις. Εναλλακτική τεχνική για τη διόρθωση της πρεσβυωπίας είναι το λεγόμενο monovision. Με αυτή την τεχνική το ένα μάτι του ασθενούς βλέπει άριστα μακριά, ενώ το άλλο έχει βέλτιστη όραση σε κοντινές αποστάσεις. Άλλος τύπος ενδοφακών που έχει κατασκευαστεί προς αυτή την κατεύθυνση είναι οι προσαρμοστικοί ενδοφακοί. Αυτοί μιμούνται τη φυσιολογική λειτουργία της προσαρμογής του ματιού στην κοντινή απόσταση (διαβάσματος) που χάνεται στις πρεσβυωπικές ηλικίες.

Επομένως, έχουμε φτάσει στην εποχή που η επέμβαση αντικατάστασης του φυσικού φακού αποτελεί μια ασφαλή επιλογή διαθλαστικής επέμβασης, κυρίως για τις ηλικίες άνω των 50, εναλλακτική των διαθλαστικών laser. Ο οφθαλμίατρος, με συζήτηση και σε συνεργασία με τον ασθενή, κρίνει ποια χειρουργική τεχνική και ποιος τύπος ενδοφακού ταιριάζει περισσότερο στην καθημερινότητα και στις συνήθειες του ασθενούς, βελτιώνοντας την όραση και την ποιότητα ζωής του.

Καταρράκτης – EYE DAY CLINIC Μονάδα Ημερήσιας Νοσηλείας

Μαρία Στουπάκη

Χειρουργός Οφθαλμίατρος