Πρώιμος Καταρράκτης

Στην κλασική του μορφή, ο καταρράκτης παρουσιάζεται στις μεγαλύτερες ηλικίες, με την πλειονότητα των περιπτώσεων να εμφανίζεται μετά τα 60 έτη. Συναντάμε όμως και περιπτώσεις όπου η θόλωση του φακού του ματιού αρχίζει να δημιουργεί προβλήματα πολύ νωρίτερα, στις δεκαετίες των 50, ακόμη και των 30 ή 40. Ποιοι παράγοντες λοιπόν οδηγούν σε τόσο πρώιμη εμφάνιση;

Σε κάποια άτομα υπάρχει εκ γενετής θόλωση του φακού του ενός ή και των δύο οφθαλμών. Ακόμα και αν αυτή η θόλωση δεν τους δημιουργήσει συμπτώματα και προβλήματα στην παιδική ηλικία, είναι πιθανό να επηρεαστεί η όρασή τους και να χρειαστούν χειρουργείο καταρράκτη νωρίς στην ενήλικη ζωή τους. Σε άλλες περιπτώσεις, χωρίς να υπάρχει γενετική προδιάθεση, το φαινόμενο της πρώιμης θόλωσης του φακού εμφανίζεται λόγω λήψης συγκεκριμένων κατηγοριών φαρμάκων. Συχνά ενοχοποιείται η μακροχρόνια αγωγή με κορτιζόνη, τόσο σε συστηματική μορφή (χάπια), όσο και η τοπική χρήση της (σταγόνες, ρινικά αποσυμφορητικά). Όσο μεγαλύτερη η δόση και το διάστημα της αγωγής, τόσο μεγαλύτερη φαίνεται να είναι η καταρρακτογόνος δράση. Άλλα φάρμακα που προκαλούν εναποθέσεις στο φακό του ματιού και προδιαθέτουν στο σχηματισμό καταρράκτη είναι η χλωροπρομαζίνη (ηρεμιστικό), ο χρυσός (έχει χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και νεοπλασιών) και η αλλοπουρινόλη (για τη θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας).

Άλλες προδιαθεσικές καταστάσεις είναι συστηματικά νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η μυοτονική δυστροφία, η ατοπική δερματίτιδα, η νευροινωμάτωση τύπου 2. Επίσης ο καταρράκτης συνδυάζεται και με άλλες παθήσεις του οφθαλμού, όπως η χρόνια ιριδοκυκλίτιδα (φλεγμονή του ματιού), το οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας, η υψηλή (παθολογική) μυωπία, καθώς και κληρονομικές δυστροφίες του βυθού (πχ μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια).

Τέλος, συχνή αιτία πρόωρης εμφάνισης καταρράκτη είναι ο τραυματισμός του οφθαλμού, είτε με αιχμηρό είτε αμβλύ αντικείμενο (όπως μπάλα, γροθιά κλπ), καθώς και ο ηλεκτρισμός και η υπέρυθρη ακτινοβολία.

Συνεπώς, τα άτομα που είναι εκτεθειμένα σε έναν ή περισσότερους από τους ανωτέρω προδιαθεσικούς παράγοντες, οφείλουν να είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένα εφόσον αντιληφθούν αλλαγές στην όρασή τους ή ότι «κάτι δεν πάει καλά». Ένας τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος μπορεί να οδηγήσει σε τροποποίηση ορισμένων καταρρακτογόνων παραγόντων και καθυστέρηση της δημιουργίας καταρράκτη, ενώ σε μη αναστρέψιμες περιπτώσεις να δώσει έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του προβλήματος.

Μαρία Στουπάκη

Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Καταρράκτης – Μονάδα Ημερήσιας Νοσηλείας EYE DAY CLINIC